Tiêu Chí CTSH Trong C/O Là Gì? Cách Áp Dụng Thực Tế

Trong quá trình xin C/O (Chứng nhận xuất xứ hàng hóa), nhiều doanh nghiệp thường gặp khó khăn khi phải áp dụng tiêu chí CTSH. Dù đây là một trong những tiêu chí phổ biến trong các hiệp định thương mại tự do (FTA), nhưng thực tế lại không dễ hiểu và càng không dễ chứng minh.

CTSH yêu cầu mã HS của sản phẩm sau gia công phải khác mã HS của nguyên liệu đầu vào ở cấp độ 6 số – một thay đổi tưởng đơn giản nhưng đòi hỏi nắm vững kiến thức về mã HS, quy trình sản xuất và quy tắc xuất xứ.

Bài viết này, Gia đình xuất nhập khẩu sẽ giúp bạn hiểu rõ CTSH là gì, khi nào nên áp dụng, và quan trọng nhất là cách xử lý hồ sơ thực tế để không bị từ chối C/O.

1. CTSH Là Gì? 

CTSH là viết tắt của cụm từ tiếng Anh "Change in Tariff Subheading", dịch ra tiếng Việt là "Chuyển đổi nhóm phân nhóm mã HS ở cấp 6 số". 

Tức là để được coi là có xuất xứ, nguyên liệu nhập khẩu phải được gia công, chế biến ở nước xuất khẩu đến mức mã HS của sản phẩm cuối cùng khác với mã HS của nguyên liệu ban đầu ở cấp độ 6 chữ số.

Ví dụ: Nguyên liệu có mã HS 2903.15 (hóa chất hữu cơ), sau khi chế biến ra sản phẩm có mã HS 2905.31 thì được xem là đã đáp ứng tiêu chí CTSH.

Tiêu chí CTSH thường được quy định rõ trong các biểu quy tắc cụ thể của từng Hiệp định FTA. Tuy nhiên, bản chất của CTSH là nhấn mạnh vào mức độ thay đổi bản chất hàng hóa sau quá trình sản xuất, không cần chứng minh tỷ lệ giá trị nội địa như tiêu chí RVC.

>>>>> Xem nhiều: Khóa Học Chứng Nhận Xuất Xứ Hàng Hóa Ở Đâu Uy Tín Nhất     

2. Phân Biệt CTSH Với Các Tiêu Chí Xuất Xứ Khác

Để tránh nhầm lẫn, ta cần hiểu CTSH nằm trong nhóm các tiêu chí xác định xuất xứ hàng hóa, cùng với các tiêu chí phổ biến khác như:

• WO (Wholly Obtained) – Xuất xứ thuần túy

• RVC (Regional Value Content) – Hàm lượng giá trị khu vực

• CTH (Change in Tariff Heading) – Chuyển đổi nhóm HS 4 số

• CC (Change in Chapter) – Chuyển đổi chương HS 2 số

So với các tiêu chí còn lại, tiêu chí CTSH là mức thay đổi ở giữa: không yêu cầu quá khắt khe như CC, nhưng cũng không dễ như RVC nếu sản phẩm có hàm lượng nhập khẩu cao mà lại không thay đổi bản chất.

Sự khác biệt giữa CTH và CTSH khiến nhiều doanh nghiệp lúng túng:

• CTH: thay đổi mã HS ở cấp 4 số

• CTSH: thay đổi mã HS ở cấp 6 số

Vì vậy, để áp dụng chính xác, doanh nghiệp cần hiểu sản phẩm đang nằm trong quy tắc nào, cấp độ thay đổi yêu cầu là gì.

3. Khi Nào Sử Dụng CTSH Trong C/O? Cách Xác Định Rõ Quy Tắc

Việc một sản phẩm áp dụng tiêu chí CTSH hay không không do doanh nghiệp tùy chọn mà được quy định sẵn trong từng hiệp định thương mại (FTA). Mỗi FTA sẽ có:

Danh mục quy tắc cụ thể (Product Specific Rules - PSR)

Tên mã HS cụ thể cho từng mặt hàng

Và tiêu chí tương ứng: RVC, CTH, CTSH, hoặc kết hợp (ví dụ: CTSH hoặc RVC40%)

👉 Ví dụ: Trong Hiệp định ATIGA, mặt hàng “nước rửa chén” có thể được yêu cầu áp dụng CTSH hoặc RVC40%, tùy theo PSR của mặt hàng đó.

Để xác định:

Xác định mã HS chính xác của sản phẩm xuất khẩu (ít nhất là cấp 6 số)

Truy cập biểu PSR trong hiệp định áp dụng (FTA giữa Việt Nam và nước nhập khẩu)

Tìm dòng mã HS tương ứng và đọc kỹ tiêu chí áp dụng (CTSH, CTH, RVC…)

Lưu ý: Mỗi FTA có thể quy định tiêu chí khác nhau cho cùng một sản phẩm. Vì vậy, việc tra cứu biểu quy tắc riêng cho từng FTA là rất quan trọng, tránh áp dụng nhầm.

>>>>>> Tham khảo thêm: 

• Tiêu Chí SP (Specific Process) Là Gì ?

• Mẫu bảng kê hàng hóa xuất khẩu theo tiêu chí xuất xứ

• Xem xét về các tiêu chí xuất xứ trên C/O theo các FTAs

4. Cách Áp Dụng CTSH Trong Thực Tế Doanh Nghiệp

Áp dụng CTSH không chỉ là việc "tra mã HS và thấy khác nhau là xong". Thực tế, nhiều hồ sơ C/O bị từ chối vì không chứng minh được quá trình chuyển đổi bản chất.

Để áp dụng hiệu quả, doanh nghiệp cần:

• Hiểu rõ mã HS của từng nguyên vật liệu nhập khẩu

Thông thường, doanh nghiệp nhập khẩu nguyên liệu từ nhiều nước khác nhau. Mỗi nguyên liệu cần xác định đúng mã HS 6 số, vì sự thay đổi này là yếu tố quyết định trong CTSH.

• Xác định mã HS sản phẩm đầu ra chuẩn xác

Đây là mã HS doanh nghiệp khai khi xuất khẩu. Nếu không chính xác (chênh 1-2 số cũng không đạt), có thể dẫn đến sai lệch tiêu chí CTSH.

• So sánh mã HS của nguyên liệu và sản phẩm đầu ra

Nếu mã HS đầu ra KHÁC mã HS nguyên liệu ở cấp độ 6 số → sản phẩm có thể đạt tiêu chí CTSH.

Tuy nhiên, để chắc chắn, doanh nghiệp nên:

• Xin xác nhận từ hải quan về mã HS chính xác

• Lập bảng so sánh mã HS theo từng lô hàng

• Có hồ sơ sản xuất – gia công chứng minh việc thay đổi bản chất

Có thể bạn quan tâm: 

• Khóa học báo cáo quyết toán hải quan ở đâu tốt

• Học C/O - học chứng nhận xuất xứ hàng hóa ở đâu

• Khóa học khai báo hải quan

• Khóa học hành chính nhân sự ở Hà Nội

5. Hồ Sơ Cần Chuẩn Bị Khi Áp Dụng Tiêu Chí CTSH

Việc nộp đơn xin C/O theo tiêu chí CTSH cần đi kèm với những chứng từ thể hiện quá trình gia công làm thay đổi mã HS.

Một số hồ sơ tiêu biểu bao gồm:

• Bảng định mức nguyên vật liệu: liệt kê chi tiết nguyên liệu đầu vào và tỷ lệ phối trộn

• Quy trình sản xuất: mô tả cụ thể các công đoạn dẫn tới thay đổi bản chất hàng hóa

• Hóa đơn, vận đơn nhập khẩu: chứng minh nguồn gốc nguyên liệu

• Kết quả phân tích mã HS từ cơ quan hải quan (nếu có)

• Tờ khai xuất khẩu + hợp đồng + invoice + packing list

Doanh nghiệp nên lưu ý rằng, dù thay đổi mã HS là điều kiện cần, nhưng vẫn cần đảm bảo thêm yêu cầu: quá trình gia công phải thực sự mang tính sản xuất (không chỉ đóng gói, dán nhãn, phân loại đơn thuần).

6. Các Lưu Ý Thường Gặp Khi Dùng Tiêu Chí CTSH

Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp mắc lỗi khi dùng CTSH, dẫn tới bị từ chối cấp C/O hoặc không được hưởng ưu đãi thuế. Một số lưu ý quan trọng:

• Không phải mọi thay đổi nhỏ đều được tính là CTSH

Ví dụ: nếu chỉ chuyển từ đường 2903.11 sang 2903.19 do thay đổi trạng thái vật lý (dạng hạt sang dạng lỏng) mà không thay đổi bản chất, vẫn có thể không được công nhận.

• Đối với sản phẩm có nhiều nguyên liệu nhập khẩu, chỉ cần 1 nguyên liệu không thay đổi mã HS cũng có thể mất tiêu chí

CTSH yêu cầu TẤT CẢ các nguyên liệu không có xuất xứ phải được chuyển đổi mã HS. Nếu 1 nguyên liệu không thay đổi, thì tiêu chí bị vi phạm.

• Một số FTA chấp nhận sử dụng kết hợp (CTSH hoặc RVC)

Nếu không đạt CTSH, doanh nghiệp có thể cân nhắc phương án tính RVC nếu chi phí nội địa cao.

Tiêu chí CTSH trong C/O vừa là cơ hội để doanh nghiệp hưởng ưu đãi thuế quan, vừa là một “bài toán logic” đòi hỏi kiến thức, sự tỉ mỉ và hiểu sâu về quy tắc xuất xứ. Trong bối cảnh Việt Nam tham gia hàng loạt FTA như EVFTA, CPTPP, RCEP… việc áp dụng đúng CTSH có thể giúp hàng hóa “lướt nhẹ” vào các thị trường khó tính như EU, Nhật, Canada…

Tuy nhiên, nếu không có sự chuẩn bị kỹ về mã HS, hồ sơ sản xuất và hiểu biết quy tắc, thì tiêu chí này dễ trở thành rào cản khiến doanh nghiệp bị từ chối C/O – mất thời gian, mất chi phí và mất cả cơ hội kinh doanh.

Hy vọng bài viết của Gia đình xuất nhập khẩu giúp bạn hiểu và áp dụng đúng CTSH, đây không chỉ là yêu cầu của thủ tục, mà còn là một chiến lược cạnh tranh hiệu quả trên thị trường quốc tế.

Nếu bạn còn nhiều vướng mắc về các tiêu chí xuất xứ, bạn có thể tham khảo Khóa Học Chứng Nhận Xuất Xứ Hàng Hóa để được các chuyên gia hướng dẫn chi tiết.